ગુજરાતની હવામાં ઝેર ફેલાઈ રહ્યું છે. અમદાવાદમાં પણ બેદરકારીના કારણે હવા ઝેરી બની રહી છે. હાઈવેના નિર્માણને કારણે પ્રદૂષણ ત્રણ ગણું વધી ગયું છે. હાઈવેની હવા શ્વાસના રોગોનું કારણ બની રહી છે. એટલા માટે અમે આમ કહી રહ્યા છીએ. કારણ કે કેગદ્વારા હાલમાં ગુજરાત વિધાનસભામાં 5 વર્ષની કામગીરીનો અહેવાલ રજૂ કર્યો છે. જેમાં જીપીસીબી જ નહીં પરંતુ માર્ગ અને મકાન વિભાગ અને વન વિભાગની પણ બેદરકારીને કારણે લોકોના આરોગ્ય પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. બીજી તરફ અમદાવાદમાં પણ પિરાણાને કારણે પ્રદૂષણ વધી રહ્યું છે. પ્રદુષણના સ્તરમાં વધારો થવાથી શહેરમાં પર્યાવરણીય સંકટ જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. કેગના રિપોર્ટમાં આ ખુલાસો થયો છે. પિરાણા ટેકરી આજે પણ અમદાવાદ માટે માથાનો દુખાવો બની રહી છે.
- વાયુ પ્રદૂષણ પર કેગની ટિપ્પણી
- પ્રદૂષણ ફેલાવતા એકમોમાં ઓનલાઈન સિસ્ટમ ગોઠવવામાં નિષ્ફળ જાય છે
- 6 વર્ષમાં 67 યુનિટમાં ઓનલાઈન સિસ્ટમ થઈ નથી
- અમદાવાદ-ગાંધીનગરમાં અવૈજ્ઞાનિક ઘન કચરાનો નિકાલ
- પૂરતા સ્ટાફની અછતને કારણે, GPCB તેનું કામ યોગ્ય રીતે કરી શક્યું નથી.
- વધતા પ્રદૂષણ છતાં, સરકારે GPCBની 223 જગ્યાઓ નાબૂદ કરી
- GPCB માત્ર 505 કર્મચારીઓ સાથે કામ કરી રહ્યું છે
પિરાણા ડમ્પિંગ સાઇટ પર ગોકળગાયની ગતિએ કામ ચાલી રહ્યું છે
ટેન્ડરમાં શરત હોવા છતાં ઔદ્યોગિક વિસ્તારની બંને તરફ લીલોતરી નથી. ગુજરાતમાં 47 ટકા હોટ મિક્સ પ્લાન્ટ GPCBની મંજૂરી વગર ચાલી રહ્યા છે. તો 20 વર્ષમાં પ્રતિ ચો.કિ.મી.માં વાહનોની સંખ્યા 28 થી વધીને 128 થઈ ગઈ છે. અમદાવાદની જ વાત કરીએ તો અમદાવાદની હવામાં પ્રદૂષણનું પ્રમાણ સતત વધી રહ્યું છે. લોકો દિવસ-રાત ઝેરી હવામાં શ્વાસ લઈ રહ્યા છે. તેમ છતાં મહાનગરપાલિકા વાયુ પ્રદુષણ ઘટાડવામાં બેદરકારી દાખવી રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. સૌથી પહેલા પીરાણા ડમ્પિંગ સાઈટની વાત કરીએ. પીરાણા ડમ્પિંગ સાઈટ વિસ્તારની હવા સૌથી વધુ ઝેરી છે. 84 એકર ડમ્પિંગ સાઈટમાંથી અત્યાર સુધીમાં 14 એકર જગ્યા સાફ કરવામાં આવી છે. નેશનલ ગ્રીન કમિશનના હસ્તક્ષેપ પછી પણ કાર્યવાહી અધૂરી છે.
પ્રદૂષણનો મુખ્ય સ્ત્રોત
- બાંધકામ પ્રવૃત્તિઓ
- ઘન કચરો
- ઈંટના ભઠ્ઠાઓ
- પથ્થર કોલું
- લાકડું લાકડું
- કોલ્ડ સ્ટોરેજ
GPCB ની દેખરેખની જવાબદારી
- 30900 ઇન્ડસ્ટ્રીઝ
- 42 હજાર એકમો
- 34 વોટર ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ
- 21 બાયોમેડિકલ વેસ્ટ
ડમ્પિંગ સાઈટની 84 એકરમાંથી માત્ર 14 એકર જ સાફ થઈ હતી
નોંધનીય છે કે અમદાવાદનો કચરો 1982થી પીરાણા ડમ્પિંગ સાઈટ પર ડમ્પ કરવામાં આવે છે. સમયાંતરે 95 લાખ મેટ્રિક ટન કચરો 84 એકર જમીન પર કબજો કરી ચૂક્યો છે. અને આ કચરાના ડુંગરમાંથી નીકળતો ઝેરી ધુમાડો લોકોના શ્વાસમાં જઈ રહ્યો છે. જેના કારણે પીરાણા ડમ્પીંગ સાઈટ પરથી પસાર થતા વાહન ચાલકો અને આસપાસના વિસ્તારમાં રહેતા લોકોને વારંવાર મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે. જ્યારે પીરાણા ડુંગરનો કચરો સળગાવવામાં આવે છે ત્યારે ત્યાંથી પસાર થવું લોકો માટે અત્યંત જોખમી બની જાય છે. નેશનલ ગ્રીન કમિશનની દરમિયાનગીરી બાદ આ ઘન કચરાનો નિકાલ કરવાની કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવી હતી. પરંતુ પીરાણા પ્રોજેક્ટમાં ઉદાસીનતાના કારણે હજુ સુધી કામગીરી પૂર્ણ થઈ શકી નથી. ડમ્પિંગ સાઈટની 84 એકર જમીનમાંથી અત્યાર સુધીમાં માત્ર 14 એકર જ સાફ થઈ શકી છે.
વાહનોના પ્રદૂષણ પર CAGની ટિપ્પણી
- 2018-19માં 2.52 કરોડ વાહનોની સામે, PUCના 1192 કેન્દ્રો કાર્યરત છે.
- 798 PUC કેન્દ્રો સરકારી નિયમોનું પાલન કરતા નથી
- 162 PUC કેન્દ્રોને નોટિસ આપવામાં આવી અને લાયસન્સ રદ કરવામાં આવ્યા
- આરટીઓ દ્વારા પીયુસી સેન્ટરનું નિયમિત ટેકનિકલ ઓડિટ થતું નથી
- ઓવરલોડ અને પીયુસી મેમો અથવા 7 કરોડ વાહનો સામે ગુના નોંધાયા છે
- ભેળસેળયુક્ત ઇંધણને કારણે વાહનોનું ઉત્સર્જન
- 2014 થી 2019 ની વચ્ચે પુરવઠા વિભાગે માત્ર 1506 પેટ્રોલ પંપની તપાસ કરી
- વિભાગે 33,854 પેટ્રોલ પંપની તપાસ કરવાની હતી
- પંપની અપૂરતી દેખરેખને કારણે ભેળસેળયુક્ત બળતણનું વેચાણ
પીરાણા ડમ્પિંગ સાઈટ પર અમદાવાદ કોર્પોરેશનની કચરો હટાવવાની કામગીરીમાં ઢીલ છે. ટ્રોમીલ મશીનથી છેલ્લા કેટલાય વર્ષોથી પીરાણાના નિકાલ માટેની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. 2019 માં, AMC નો બે વર્ષમાં સમગ્ર ડુંગર નેસ્ટોને નાબૂદ કરવાનું લક્ષ્ય હતું. જો કે આજદિન સુધી તેની નિકાસ કરવામાં આવી નથી. 80 ટ્રોમિલ મશીનો કાર્યરત છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ચોમાસા દરમિયાન ભીંજાયેલા કચરાને કારણે કામગીરી અટકાવવી પડી હતી.
