ઉજ્જૈનના મહાકાળેશ્વર મંદિરમા ભગવાન શિવના શિવલિંગની પૂજા ચિતાની તાજી ભસ્મ સાથે કરવામા આવે છે. ચાલો જાણીએ આ આરતીનુ શું મહત્વ છે. ભગવાન શિવ જેટલલા સરળ છે તેટલા જ રહસ્યમય છે. તેમની જીવનશૈલી, ખોરાક, પહેરવેશ અને આભુષણ અન્ય દેવતાઓથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. હિન્દુ શાસ્ત્રોમા જ્યાં દરેક દેવતાના કપડા અને આભૂષણનુ વર્ણન મળે છે ત્યા ભગવાન શિવ ફક્ત હરણની ચામડી અને ભષ્મને ધારણ કરે છે. આનુ સાક્ષી છે મધ્યપ્રદેશના ધાર્મિક સ્થળ ઉજ્જૈનમા બનાવેલ ભગવાન શિવનુ મહાકાળેશ્વર મંદિર.
અહી ભગવાન શિવના ઘણા સ્વરૂપોની પૂજા કરવામા આવે છે પરંતુ અહીં શિવના અઘોરી સ્વરૂપને સૌથી વધુ મહત્વ આપવામા આવે છે. જે રીતે સંતો અને સંતોના શરીર ઉપર ભસ્મ રહે છે તે જ રીતે ભગવાન શિવના શિવલિંગ પર તાજી ભસ્મ સાથે ભગવાન શિવની આરતી થાય છે અને આનાથી જ તેમનો શૃંગાર કરવામા આવે છે. ચાલો જાણીએ આ આરતીનુ રહસ્ય શું છે.
ભગવાન શિવની ભસ્મ આરતી ફક્ત ઉજ્જૈનના મહાકાળેશ્વર મંદિરમા જ કરવામા આવે છે. આ આરતી ખૂબ જ અલગ રીતે કરવામા આવે છે. આ આરતી સવારે ૪ કલાકે કરવામા આવે છે. આ આરતી ચિતાની તાજી ભસ્મ સાથે કરવામા આવે છે. કેટલાક કારણોને લીધે આ આરતી ચિતાની ભસ્મ સાથે કરવામા આવી રહી નથી. પરંતુ પહેલા લોકો તેમના જીવનકાળ દરમિયાન આ આરતી માટે નોંધણી કરાવતા હતા.
મૃત્યુ પછી ભગવાન શિવની પૂજા તેમની ચિતાની ભસ્મથી કરવામા આવતી હતી. આ આરતી ફક્ત મંદિરના પુજારીઓ દ્વારા બંધ રૂમમા કરવામા આવે છે. આરતી દરમિયાન ભગવાનના ઓરડામા રહેલા કેમેરાઓ રેકોર્ડ કરતા રહે છે અને ઓરડાની બહાર ઉભેલા ભક્તો આ આરતી નિહાળે છે. આરતી દરમિયાન ભગવાન શિવને ચિતાની ભસ્મથી સ્નાન કરવામા આવે છે. બાદમા શિવલિંગ ઉપર ભગવાન શિવનો ચહેરો બનાવવામા આવે છે અને દરવાજો ખોલવામા આવે છે.
કેમ ભસ્મ આરતી કરવામાં આવે છે :- શિવપુરાણમા કહેવામા આવ્યુ છે કે જ્યારે સતીએ અગ્નિની સમક્ષ આત્મસમર્પણ કર્યું ત્યારે ભગવાન શિવ ગુસ્સે થયા અને તેમના મૃત્યુનો સંદેશો મળતાની સાથે જ તે માનસિક સંતુલન ગુમાવી બેઠા. આ પછી તે માતા સતીના મૃતદેહને લઈને આમ-તેમ ભટકવા લાગ્યા. શ્રીહરિએ જ્યારે ભગવાન શિવને જોયા ત્યારે તેઓ વિશ્વની ચિંતા કરવા લાગ્યા.
સમાધાન શોધવા માટે તેમણે માતા સતીના શરીરને તેમના સુદર્શન ચક્રમાંથી ઘણા ભાગોમા વહેંચી દીધા. આ ભાગો દેશના અલગ અલગ સ્થળોએ પડ્યા અને તે પીંડ બની ગયા. પરંતુ શિવના હાથમા માત્ર માતાની ભસ્મ રહી ગઈ હતી. ભગવાન શિવને લાગ્યુ કે સતીને કાયમ માટે ગુમાવી ન દે તે માટે તેમણે ભસ્મને પોતાના શરીર ઉપર લાગવી દીધી.
મહાકાળેશ્વર ક્યારે જવુ :– માર્ગ દ્વારા વર્ષના કોઈપણ સમયે તમે મહાકાળેશ્વરના દર્શન કરવા જઈ શકો છો. પરંતુ શ્રાવણ અને શિવરાત્રી પર આ સ્થળે વિશેષ આયોજન રાખવામા આવે છે. જો તમે શ્રાવણ મહિનામા મહાકાળેશ્વર મંદિર જોવા જાઓ છો તો તમે દેશના દરેક ખૂણેથી આવેલ ભક્તોની ભીડ જોશો. ઉજ્જૈન આવવા માટે તમારે વધારે મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડતો નથી. આ શહેર ઇંદોરની સૌથી નજીક છે. જો તમે ઇચ્છો તો અહીં ઇન્દોરથી ટ્રેન અથવા ટેક્સી દ્વારા આવી શકો છો.
