એક સમય હતો, જ્યારે ગાયના છાણની સમસ્યાને કારણે લોકો પશુપાલનમાં જોડાતા ન હતા. તે જ સમયે, કેટલાક લોકો પ્રેમથી દૂધ આપતી ગાયો રાખતા હતા અને જે ગાયો દૂધ આપતી ન હતી, તેમને શેરીઓમાં ફરવા માટે છોડી દીધી હતી. પરંતુ આજે ગાયના છાણનો ઉપયોગ એટલો વધી ગયો છે કે લોકોએ ગાયોને માત્ર ગોબર માટે જ પાળવાનું શરૂ કરી દીધું છે. ગાયના છાણમાંથી બનેલા કાગળ અને લાકડા બાદ હવે ગાયના છાણમાંથી બનાવેલ ઇકો-ફ્રેન્ડલી પેઇન્ટ પણ દેશભરમાં ખૂબ વેચાય છે.
તે ભારતના સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રોજગારીને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે, જેથી ગામમાં ઉપલબ્ધ સંસાધનોમાંથી ઉદ્યોગો શરૂ કરી શકાય. ખાદી ઈન્ડિયા દ્વારા ગાયના છાણમાંથી બનેલા નેચરલ પેઇન્ટનું વેચાણ થઈ રહ્યું છે.
આ માટે તમને સરકાર દ્વારા તાલીમ આપવામાં આવે છે. હાલમાં બિહાર સહિત ઘણા રાજ્યોમાં ગોબર પેઇન્ટના પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવી રહ્યા છે. ઓડિશામાં ગાયના છાણના રંગનું પ્રથમ યુનિટ સ્થાપનાર 33 વર્ષીય દુર્ગા પ્રિયદર્શિનીએ જયપુરથી ગાયના છાણના રંગ બનાવવાની તાલીમ લીધા બાદ પોતાનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો. આ સાથે, તે આ ઈકો-ફ્રેન્ડલી પેઇન્ટ વિશે લોકોમાં જાગૃતિ ફેલાવવાનું પણ કામ કરી રહી છે.
કેવી રીતે દુર્ગાએ ગાયના છાણના રંગનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો?
2 વર્ષ પહેલા સુધી દુર્ગા ગૃહિણી હતી. પરંતુ તે પોતાની ઓળખ બનાવવા માંગતી હતી અને આ માટે તે યોગ્ય તકો અને બિઝનેસ આઈડિયાઝ શોધી રહી હતી. દુર્ગા કહે છે, “મને હંમેશા ડેરી બિઝનેસમાં રસ હતો. હરિયાણા અને પંજાબમાં જે ગુણવત્તા સાથે ગાયનું દૂધ મળે છે તે ઓડિશામાં જોવા મળ્યું નથી. તેથી જ મેં પહેલા ડેરી વ્યવસાયનું કામ પસંદ કર્યું અને હરિયાણાના ઝજ્જરના ઝજ્જર ગામમાં રહીને પશુપાલન શીખવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ તે દરમિયાન મેં ઇન્ટરનેટ પર એક વીડિયો જોયો જેમાં ગાયના છાણમાંથી પેઇન્ટ બનાવવામાં આવી રહ્યો હતો.
દુર્ગાને આ કામ એટલું ગમ્યું કે તેણે પશુપાલનને બદલે ચિત્રકામ શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું. દુર્ગા કહે છે કે તે પોતાના કામ દ્વારા સમાજ સેવા પણ કરવા માંગતી હતી. જો તેણી દૂધના વ્યવસાયમાં હોત, તો તે ફક્ત તે જ ગાયોની સેવા કરી શકત જે દૂધ આપે છે. પરંતુ આ વ્યવસાય દ્વારા તે ખેડૂતો અને ગૌશાળાઓને આત્મનિર્ભર બનવામાં મદદ કરી રહી છે.
તેણે વર્ષ 2021માં જયપુરમાં પાંચ દિવસીય તાલીમ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી, ત્યારબાદ તેણે ખાદી ઈન્ડિયા હેઠળ ઓડિશામાં ગ્રીન ફીલ પેઈન્ટ્સનો પ્લાન્ટ શરૂ કર્યો હતો. જાન્યુઆરી 2022 માં, તેણે પોતાની ફેક્ટરી બનાવવા માટે બારગઢ નજીકના એક ગામમાં 2500 ચોરસ ફૂટ જમીન ખરીદી, જેથી તે ગ્રામજનો પાસેથી ગાયનું છાણ ખરીદી શકે. તેણે અત્યાર સુધીમાં મશીન, જમીન અને માર્કેટિંગ સહિત એક કરોડનું રોકાણ કર્યું છે.
ગાયના છાણનો રંગ કેવી રીતે બનાવવામાં આવે છે?
આ રંગ બનાવવા માટે, દુર્ગા નજીકના ખેડૂતો પાસેથી પાંચ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે છાણ લે છે અને બાદમાં છાણમાંથી પ્રવાહી અને સૂકા ઘટકોને અલગ કરવામાં આવે છે.
પેઇન્ટ બનાવવા માટે, સૌપ્રથમ ગાયના છાણમાં સમાન માત્રામાં પાણી ઉમેરવામાં આવે છે, ત્યારબાદ તેને ટ્રિપલ ડિસ્ક રિફાઇનરીમાં મૂકીને ઘટ્ટ કરવામાં આવે છે. પછી પેઇન્ટનો આધાર તેમાં કેલ્શિયમ ઘટક ઉમેરીને તૈયાર કરવામાં આવે છે અને તેમાંથી ઇમલ્સન અને ડિસ્ટેમ્પર બનાવવામાં આવે છે. આ પેઇન્ટના લગભગ 30 ટકામાં ગાયના છાણનો સમાવેશ થાય છે. પછી ફક્ત કુદરતી રંગોને બેઝ કલર સાથે મિશ્રિત કરવામાં આવે છે, એટલે કે, આ પેઇન્ટ સંપૂર્ણપણે કાર્બનિક છે.
તેમણે કહ્યું કે આ પેઇન્ટના આઠ ફાયદા છે, જેમાં એન્ટીબેક્ટેરિયલ, એન્ટી ફંગલ, ગંધ મુક્ત, બિન-ઝેરી, હેવી મેટલથી મુક્ત, કુદરતી થર્મલ ઇન્સ્યુલેશન જેવા ઘણા ફાયદા છે. તે ઘરની અંદર અને બહાર બંને જગ્યાએ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાય છે. નેચરલ પેઇન્ટ સામાન્ય કેમિકલ પેઇન્ટ જેવો જ દેખાવ આપે છે. તેઓએ દાવો કર્યો છે કે તે ઘરના તાપમાનને સંતુલિત કરવાનું પણ કામ કરે છે. અત્યારે તે 800 થી વધુ રંગોના પેઇન્ટ બનાવી રહી છે.
લોકોમાં જાગૃતિ માટે ઘણા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે:
જોકે ઓર્ગેનિક પેઇન્ટ માટે લોકોમાં એટલી જાગૃતિ નથી. તેથી, તેની માંગ માત્ર કેટલાક વિભાગો સુધી મર્યાદિત છે. દુર્ગાએ તેના તરફથી નેચરલ પેઇન્ટના માર્કેટિંગ માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા છે. તેમનો પ્લાન્ટ ઓડિશામાં એકમાત્ર છોડ છે, જે ગાયના છાણમાંથી પેઇન્ટ બનાવે છે. તે ઓડિશા સહિત છત્તીસગઢના કેટલાક શહેરોમાં માર્કેટિંગનું કામ પણ કરી રહી છે.
તેઓએ બંને રાજ્યોમાં કેટલાક ડીલરોને પણ પસંદ કર્યા છે. આ સાથે તેણે જણાવ્યું કે તે કોલેજો અને સેમિનારોમાં જઈને આ પેઇન્ટના ફાયદા વિશે વાત કરે છે, જેથી લોકોમાં જાગૃતિ આવે. દુર્ગા કહે છે, “પહેલા અમારી પાસે કોઈ વિકલ્પ ન હતો, તેથી અમે ઘરમાં કેમિકલ પેઇન્ટ લગાવતા હતા. પરંતુ આજે ગાયના છાણમાંથી બનાવેલ પેઇન્ટ એક ઉત્તમ વિકલ્પ તરીકે બજારમાં ઉપલબ્ધ છે, તો તેનો ઉપયોગ કરવો જ જોઇએ.” અત્યાર સુધીમાં, તેણે ઓડિશા અને છત્તીસગઢમાં લગભગ 4000 લિટર પેઇન્ટનું વેચાણ કર્યું છે.
હાલમાં તે ઓર્ડર મુજબ પેઇન્ટ બનાવી રહી છે અને આગામી દિવસોમાં તે કુદરતી વોલ પુટીટી બનાવવાની તૈયારી કરી રહી છે. કુદરતી પેઇન્ટ ખરીદવા માટે તમે 7578014437 પર તેમનો સંપર્ક કરી શકો છો. તમે Greenfeelpaints@outlook.com પર પણ ઓર્ડર આપી શકો છો.
