૧૦૦ વર્ષથી વધુ વર્ષોથી છત્તીસગઢના રામનામી સમાજમાં એક અનોખી પરંપરા ચાલી આવી રહી છે. આ સમાજના લોકો રામના નામનુ આખા શરીરમાં ટેટુ બનાવે છે, પરંતુ ન તો મંદિરમાં જાય છે અને ન મૂર્તિપૂજા કરે છે. આ પ્રકારની ટેટૂને સ્થાનિક ભાષામાં છુંદણા કહેવામાં આવે છે. ખરેખર તે ભગવાનની ભક્તિની સાથે સામાજિક બગાવત તરીકે પણ જોવામાં આવે છે. ટેટૂ બનાવ્યા પાછળ બગાવતની વાર્તા છે.
એવું કહેવામાં આવે છે કે ૧૦૦ વર્ષ પહેલાં ગામના હિન્દુઓના ઉચ્ચ જાતિના લોકોએ મંદિરમાં આ સમાજ ને પ્રવેશવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ત્યારપછી થી તે આખા શરીરમાં તેના ચહેરા સહિત રામના નામના ટેટૂઝ બનાવા લાગ્યા. રામનામી સમાજને રામરમીહા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જમગાહન ગામના મહેતારરામ ટંડન છેલ્લા ૫૦ વર્ષથી આ પરંપરાનું પાલન કરી રહ્યા છે.
જમગાહન એ છત્તીસગઢ નો સૌથી ગરીબ અને પછાત વિસ્તાર છે. ૭૬ વર્ષીય રામનામી ટંડન કહે છે, જે દિવસે મેં આ ટેટૂ બનાવ્યા, તે દિવસે મારો નવો જન્મ થયો હતો. ૫૦ વર્ષ પછી તેના શરીર પરના ટેટૂઝ અસ્પષ્ટ થઈ ગયા છે, પરંતુ માન્યતા ઓછી થઈ નથી. નજીકના ગોરબા ગામમાં ૭૫ વર્ષીય પુનાઇ બાઇ પણ આ જ પરંપરાનું પાલન કરી રહી છે.
નવી પેઢીએ આ પરંપરાથી પોતાને દૂર રાખ્યા. રામનામી જાતિની વસ્તી આશરે એક લાખ છે અને છત્તીસગઢના ચાર જિલ્લામાં તેમની સંખ્યા વધુ છે. બધામાં ટેટૂ બનાવવી એ એક સામાન્ય પ્રથા છે. સમય જતા ટેટૂ બનાવવાની પ્રથામાં કંઈક અંશે ઘટાડો થયો છે. રામનામી જાતિના લોકોની નવી પેઢીને અભ્યાસ અને કામના જોડાણમાં અન્ય શહેરોમાં જવુ પડે છે. તેથી આ નવી પેઢીને આખા શરીરમાં ટેટૂ બનાવવાનું પસંદ નથી.
ટંડન આ વિશે કહે છે આજની પેઢી આ રીતે ટેટૂ બનાવતી નથી. એવું નથી કે તેઓ તેને માનતા નથી પણ તેઓ આખા શરીર મા તો નહિ, પણ કોઈ એક ભાગમાં રામ-રામ લખીને પોતાની સંસ્કૃતિને આગળ વધારી રહ્યો છે.
સમાજના કેટલાક નિયમો :–
– આ સમાજમાં જન્મેલા લોકોએ શરીરના કેટલાક ભાગોમાં ટેટૂ કરાવવા જરૂર છે.
– છાતી પર અને તે બે વર્ષનો થાય તે પહેલા.
– દારૂ પીવાની પ્રતિબંધ સાથે ટેટુ બનાવનારા લોકોને દરરોજ રામનું નામ બોલવું પણ જરૂરી છે.
– રામનામીના મોટાભાગના લોકોએ પોતાના ઘરની દિવાલો પર રામ-રામ લખ્યા છે.
– આ સોસાયટીના લોકોમાં રામ-રામ દ્વારા લખાયેલાં કપડાં પહેરવાનું વલણ છે અને આ લોકો એકબીજાને રામ-રામ ના નામે બોલાવે છે.
સમાજ વિશે રસપ્રદ વાતો :- નખશીખ રામ-રામ લખનારા સરસ કેલાના ૭૦ વર્ષીય રામભગતએ કહ્યું કે, રામ-રામની રજૂઆત જે રીતે થાય છે તે પ્રમાણે રામનામની ઓળખ થાય છે. રામનામી જે શરીરના કોઈપણ ભાગમાં રામ-રામ લખે છે. તેમના કપાળ પર રામ લખનારને શિરોમણિ. અને જેણે આખા કપાળ પર રામ નામ લખ્યું છે તેને સર્વંગ રામનામી કહે છે અને જે આખા શરીર પર રામ નામ લખે છે તેને નખશીખ રામનામી કહે છે.
