સરગવાના મૂળથી લઈને તેના પાંદડા અને તેના ફળો પણ ફાયદાકારક છે. આયુર્વેદના નિષ્ણાતોના મતે સરગવાના દાંડી, પાંદડા, છાલ, ફૂલો, ફળો અને અન્ય ઘણા ભાગોનો ઉપયોગ ઘણી રીતે કરી શકાય છે. સરગવા 300 થી વધુ રોગોની દવા છે. આવો જાણીએ આયુર્વેદાચાર્ય આર.પી. પરાસર પાસેથી સરગવાના લાભ.
ફળ, ફૂલ અને પાંદ ગુણકારી છે
સ્વાદ અને પોષણથી ભરપૂર, સરગવો માત્ર સ્વાસ્થ્યવર્ધક ખોરાક નથી, પરંતુ તેના ફૂલો, પાંદડા અને ફળો પણ સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જો સરગવાનું નિયમિત સેવન કરવામાં આવે તો વ્યક્તિ કાયમ ફિટ અને યુવાન રહી શકે છે. ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર આ શાકભાજીનો ઉપયોગ અનેક રોગોની સારવારમાં થાય છે. સરગામાં એન્ટિફંગલ, એન્ટિવાયરલ, એન્ટીડિપ્રેસન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો છે. સરગવામાં પોટેશિયમ, ઝિંક, મેગ્નેશિયમ, આયર્ન, કોપર, ફોસ્ફરસ અને ઝિંક જેવા ઘણા પોષક તત્વો હોય છે, જે શરીર માટે ફાયદાકારક છે.
સરગવાને તમારા ડાયટમાં સામેલ કરો
સરગવાના ફળ અને પાંદડા ત્રણ અલગ અલગ રીતે વાપરી શકાય છે. પાંદડાને કાચા, પાવડર અથવા રસના રૂપમાં ખાઈ શકાય છે. સરગવાના પાનને પાણીમાં ઉકાળીને તેમાં મધ અને લીંબુ મિક્સ કરી શકાય છે. સરગવાના પાનનો ઉપયોગ સૂપ અને કરીમાં કરી શકાય છે. દર્દીઓએ ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ દરરોજ સરગન 2 ગ્રામની યોગ્ય માત્રા લેવી જોઈએ. ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર સરગવો બ્લડ સુગર લેવલને નિયંત્રિત કરે છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ રોજ સરગવોનું સેવન કરવું જોઈએ.
સરગવો અમૃત છે
આયુર્વેદમાં સરગવાને અમૃત માનવામાં આવે છે. તે 300 થી વધુ રોગોની દવા માનવામાં આવે છે. તેના પાંદડા અને ફળ બંનેનો ઉપયોગ શાકભાજી બનાવવામાં થાય છે. કાર્બોહાઇડ્રેટ, પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, પોટેશિયમ, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, વિટામીન A, C અને B કોમ્પ્લેક્સ સરગવાની શીંગો, લીલાં પાંદડાં અને સૂકાં પાંદડાંમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. સરગવાના પાનમાં વિટામિન-સી હોય છે, જે બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે વજન ઘટાડવામાં પણ મદદરૂપ છે. સરગનો દક્ષિણ ભારતમાં વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
- સરગવો ખાવાના ઘણા ફાયદા છે
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે
- પથરી દૂર કરે છે
- કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડે છે
- બ્લડ પ્રેશરને સામાન્ય બનાવે છે
- પાચન સુધારે છે
- પોલાણમાંથી દાંતનું રક્ષણ કરે છે
- પેટના કીડાઓથી છુટકારો મેળવો
- સાયટીકા, આર્થરાઈટીસમાં ફાયદાકારક
- પેટની સમસ્યા દૂર થાય છે
- લીવરને સ્વસ્થ રાખવામાં અસરકારક
- સરગવાના ફૂલનો રસ પીવો કે શાકભાજી ખાઓ કે સૂપ પીવો. જો તમને વધુ ફાયદો જોઈતો હોય તો તેને દાળમાં ઉમેરીને પકાવો. સરગવો આંખો માટે પણ સારો છે. આંખોની રોશની પણ વધે છે
- સરગવાના ફૂલના છે ફાયદા
- સરગવાના ફૂલોમાં પ્રોટીન અને ઘણા પ્રકારના વિટામિન અને પોષક તત્વો હોય છે.
- યુરિન ઈન્ફેક્શન સ્ત્રીઓમાં સામાન્ય સમસ્યા છે. તેને દૂર કરવા માટે સરગવાના ફૂલોની ચા બનાવીને પીઓ.
- સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓએ કેસરના ફૂલનો સૂકવિને કે ઉકાળો બનાવીને પીવો જોઈએ.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે સરગવાનો જડીબુટ્ટી, ચા અથવા કોઈપણ રીતે આહારમાં ઉપયોગ કરો.
- સરગવાના ફૂલ વજન ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે.
- સરગવાના ફૂલનું સેવન કરવાથી વાળ ખરતા અટકે છે.
- સરગવાના પાન પણ ફાયદાકારક છે
- સરગવાના પાનમાં એસ્કોર્બિક એસિડ, ફોલિક એસિડ અને ફિનોલિક ઉપરાંત પ્રોટીન, બીટા-કેરોટીન, પોટેશિયમ અને એન્ટીઓક્સીડેન્ટ હોય છે, જે ઘણા રોગોને દૂર કરે છે.
- સરગવાના પાનના અર્કમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ગુણ હોય છે, જે ડાયાબિટીસના લક્ષણોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેઓ ઇન્સ્યુલિનના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, જેનાથી ડાયાબિટીસના દર્દીઓને ફાયદો થાય છે.
- સરગવાના પાનનો ઉપયોગ કેન્સરના લક્ષણો ઘટાડવા માટે પણ કરી શકાય છે.
- એવું નથી કે સરગવો ફાયદાકારક છે, નુકસાનકારક પણ છે.
- લો બીપીની સમસ્યા ધરાવતા લોકો માટે સરગવો હાનિકારક છે.
- સગર્ભાવસ્થા અને માસિક સ્રાવ દરમિયાન સરગવો ટાળવો જોઈએ. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સરગવો ખાવાથી કસુવાવડનો ખતરો વધી જાય છે.
- સરગવાની અસર માનસિક સ્વાસ્થ્ય પાર પડે છે, જેના કારણે ચિંતા અને ડિપ્રેશન જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.
- જે લોકોને બ્લીડીંગ ડિસઓર્ડરની સમસ્યા હોય તે લોકોએ સરગવાનું સેવન ટાળવું જોઈએ.
- ડિલિવરી પછી તરત જ સરગવો ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. સંભોગ પછી તરત જ સરગવાના બીજ, સરગવાની છાલ વગેરેનો ઉપયોગ નુકસાનકારક છે. ડૉક્ટરની સલાહ અચૂક લેવી જોઈએ.
