હિમાચલ પ્રદેશના એક ગામમાં રહેતા દસ પાસ વ્યક્તિ એ કંઈક આવું જ કરી બતાવ્યું છે. જે ખૂબ જ મહેનત કરી અને ઉજ્જડ વેસ્ટ જમીનમાં ખેતી કરી અને ૩ વર્ષની મહેનત બાદ તે જમીનમાંથી લાખો રૂપિયાની કમાણી થઈ રહી છે. તો ચાલો જાણીએ તેની સફળતાની કહાની. આ કહાની હિમાચલ પ્રદેશના કાંગડા જિલ્લાના બલીયાના નામના ગામમાં રહેતા ખેડૂત ઓમ પ્રકાશની છે. ઓમ પ્રકાશે ફક્ત દસમા ધોરણ સુધી જ અભ્યાસ કર્યો છે. પરંતુ સખત મહેનત કરવામા તેનો કોઈ જવાબ નથી. તેઓએ પોતાની મહેનતથી ઉજ્જડ જમીનને ફળદ્રુપ બનાવી. પછી ૩ વર્ષ આ જમીન પર ખૂબ જ સખત મહેનત કરી પરિણામે આજે તે ઘણી કમાણી કરી રહ્યા છે અને તે તમામ ખેડુતો માટે પ્રેરણારૂપ બન્યા છે.
હકીકતમા વર્ષ ૨૦૧૭-૨૦૧૮ ની વચ્ચે ઓમ પ્રકાશે પોતાની ઉજ્જડ જમીનને ફળદ્રુપ બનાવી અને તેમા લેમન ગ્રાસ ઉગાડ્યું. તેને તેની મહેનતનું ફળ મળ્યું અને પાક ખૂબ જ જાજી માત્રામાં ખૂબ જ સારી રીતે ઉગ્યો. આ પાકમાંથી તેમણે ૫ ક્વિન્ટલ તેલ કાઢ્યુ જેની બજારમાં ખૂબ માંગ છે કારણ કે લેમન ગ્રાસમા ઘણી ઔષધીય ગુણધર્મો છે.
આ પાકમાંથી તેણે આશરે ૯ લાખ રૂપિયાની કમાણી કરી અને ધીમે ધીમે તેનો નફો વધાર્યો. હવે તેઓએ પોતાની ઓળખ સ્થાપિત કરી છે. આજે આસપાસના તમામ ખેડૂત તેમની પાસેથી ખેતીની યુક્તિઓ શીખવા આવે છે. એક અહેવાલ મુજબ જ્યારે કોફી અને ચાની ખેતીમાં નિષ્ફળતા મળી ત્યારે ઓમપ્રકાશે લેમન ગ્રાસ વાવવાનું વિચાર્યું. એવું કહેવામાં આવે છે કે વર્ષ ૨૦૧૬ માં તેણે પોતાની જમીન પર ૧૦૦૦ છોડ કોફી અને ૧૦૦૦ છોડ ચા રોપ્યા.
પરંતુ તે સમયે તે તેમાં સફળ થઈ શક્યો નહીં. જ્યારે તે હિમાચલ પ્રદેશ ચા બોર્ડ દ્વારા ચા, કોફીની ખેતી માટે તાલીમ માટે આસામ ગયો ત્યારે એક ખેડૂતે તેમને લેમન ગ્રાસ વાવેતર વિશે જણાવ્યું. આ સાંભળ્યા પછી ઓમપ્રકાશે પાલમપુર ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓંફ બાયોટેકનોલોજીથી તાલીમ લીધી ત્યારબાદ સખત મહેનત કરીને ખેતી શરૂ કરી અને અંતે સફળતા મળી. “નીલકંઠ ઈંડિયા સોસાયટી” ખેડુતોને તાલીમ આપવા માટે બનાવવામાં આવી છે.
ઓમ પ્રકાશ કહે છે કે આપણા બાકીના પ્રદેશમાં પશુઓના ભટકવાના ડરથી સેંકડો ખેડુતોએ પોતાની નકામી જમીન છોડી દીધી હતી. પછી મેં તેમને લેમન ગ્રાસ ના ફાયદા જણાવ્યા અને તેને ઉત્તેજિત કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યું. તેમણે નીલકંઠ ભારત નામનો એક સમાજ પણ બનાવ્યો જેમાં ૭૦ લોકો નોંધાયેલા છે. તે તમામ વ્યક્તિઓએ લેમન ગ્રાસ ખેતી પણ શરૂ કરી દીધી છે. હવે તે દરેક ખેડૂત દર મહીને ૨૦ થી ૩૦ હજારની આવક મેળવે છે.
લેમન ગ્રાસ એક છોડ છે જે સામાન્ય ઘાસ જેવો દેખાય છે. પરંતુ તેમાં ઘણી ઔષધીય ગુણધર્મો છે. તેમાંથી તેલ કાઢવામાં આવે છે જે તેલ બજારમાં કોસ્મેટિક માર્કેટમાં અને આયુર્વેદિક ઉદ્યોગમાં ખૂબ માંગ છે. તેની વિશેષતા એ છે કે એકવાર લણણી કર્યા પછી તે સતત ૫ વર્ષ સુધી લણણી કરી શકાય છે. આટલું જ નહી લેમનગ્રાસ વર્ષમાં ૩ વખત પાક કરી શકાય છે.
એક ક્વિન્ટલ લેમન ગ્રાસ માંથી લગભગ ૪ થી ૫ લિટર તેલ મેળવવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ કોસ્મેટિક ઉદ્યોગમાં સાબુ, શેમ્પૂ, ક્રિમ, ડિટરજન્ટને સુગંધ આપવા માટે કરવામાં આવે છે. આ સિવાય લેમન ગ્રાસ તેલનો ઉપયોગ આઇસક્રીમ અને લેમન ટીમા ઉપયોગ થાય છે.
